Sportski klub “Jadran” osnovan je 08. jula 1922. godine na Milašinović plaži na Toploj, sa sekcijama: plivanja, veslanja, jedrenja, tenisa i gađanje glinenih golubova. Od samog dana osnivanja pa do danas “Jadran” ima isti grb odnosno zastavu kluba. Odmah nakon osnivanja kluba, organizovana su i prva plivačka takmičenja lokalnog karaktera na Toploj 1922. i 1923. godine, kao i plivački maratoni na relacijama Njivice-Topla i Rose-Škver. Vaterpolo aktivnosti se u gradu pokreću 1925. godine kroz nadmetanje lokalnih neformalnih ekipa “Bijela Vila” i “Spjaža” koje su 1926. godine odigrale prvu zvaničnu vaterpolo utakmicu nakon koje se formira plivački, vaterpolo klub „Jadran“ kao poseban klub i kao takav registruje se kod Plivačkog Saveza Jugoslavije.
Istorija kluba
U prvim godinama svoga postojanja ,kao jedini klub u Boki, “Jadran” je sve utakmice igrao protiv dubrovačkih klubova, a svoju prvu pobjedu ostvario je protiv, tada već poznatog kluba “Građanski”, koji je uz komšijski “Jug” i splitski “Jadran”, bio jedan od najboljih u tadašnjoj Jugoslaviji. Početkom septembra 1930. godine odigrao je “Jadran” prvu utakmicu u Kotoru protiv, kasnije, velikog sportskog rivala “Primorca”, a rezultat je bio 6:1 za Novljane. Prvu noćnu utakmicu “Jadran” je na Škveru odigrao 1935. godine i to pod svjetlima ribarskih ferala, a protivnik je bila ekipa DPK iz Gruža, koja je savladana rezultatom 2:1, a godinu prije toga juniori “Jadrana” su bili drugi na državnom prvenstvu u Dubrovniku. Godine 1936. “Jadran” je na Škveru odigrao prvu međunarodnu utakmicu, protiv mađarskog kluba “Mak”, i izgubio rezultatom 7:0. Na seniorskom Otvorenom prvenstvu Srbije u Novom Sadu i juniorskom u Beogradu, 1938. godine “Jadranove” ekipe su osvojile prva mjesta.
Poslije rata 1945. godine na državnom prvenstvu u Ljubljani, ekipa „Jadrana“ je nastupala kao reprezentacija Crne Gore i zauzela je četvrto mjesto. 1947. godine u Herceg Novom je osnovan Plivački savez Crne Gore a prvi predsjednik je bio Milan Vukasović. Na prvenstvu tadašnje Druge Lige u Herceg Novom, 1950. godine „Jadran“ je bez ijednog poraza osvojio prvo mjesto i tako izborio pravo da se sledeće 1951. godine takmiči u prvoj ligi gdje je zauzeo sedmo mjesto i odmah ispao.
Međutim, kao prvak Crne Gore na doigravnju u Beogradu, „Jadran“ je ponovo izborio pravo da se 1952. takmiči u najjačoj konkurenciji jugoslovenskog vaterpola i od tada do danas se tu i nalazi. Te 1952. godine na dvadesetpetogodišnjicu postojanja na Škveru je napravljeno i novo plivalište, tačnije tri strane bazena dimezija 50 x 21 metar, a za izgradnju i poslednje strane čekalo se još osamnaest godina. 1954. godine za reprezentaciju Jugoslavije prvi put nastupa jedan „Jadranov“ vaterpolista, Boris Čukvas i to kao član ekipe koja je te godine osvojila srebrnu medalju na Evropskom prvenstvu u Torinu. Sledeće godine „Jadran“ ostvaruje do tada nemoguću misiju, prvi put je savladana ekipa velikog rivala i idola hercegnovskih vaterpolista i to u Dubrovniku potopljen je „Jug“ rezultatom 3:1.
Od tada počinje uspon „Jadrana“, iz čijih su redova Boško Vuksanović i Dragoslav Šiljak, 1956. godine kao reprezentativci Jugoslavije osvojili srebrnu medalju na Olimpijadi u Melburnu. Uspjesi su kulminirali 1958. godine kada Novljani osvajaju prvi put u istoriju titulu prvaka države u vaterpolu i to bez ijednog poraza, a taj uspjeh su ostvarili: Boško Vuksanović, Milan Muškatirović, Đuro Radan, Boris Čukvas, Božidar Stanišić, Slobodan Uljarević, Dragoslav Šiljak, Dragan Čolović, Dušan Bilas i Petar Kosać. Takođe bez ijednog poraza 1959. godine odbranjena je titula državnog prvaka u vaterpolu, osvojen je zimski KUP, to jeste prvi KUP u tadašnjoj Jugoslaviji. Veliki uspijeh vaterpolista ispratili su i Jadranove plivačice koje je 1959. svojim nastupima „Jadranu“ donijele titulu ekipnog prvaka Jugoslavije u plivanju. Sa tri trofeja 1959. godine Jadran je osvojio sve što se osvojiti može. Tako izuzetan uspijeh, ostvaren odličnim igrama, rezultovao je učešćem „Jadranovih“ najboljih vaterpolista – Božidara Stanišića, Borisa Čukvasa i Đura Radana u olimpijskoj reprezentaciji na Igrama u Rimu 1960. godine.
Šezdesetih i početkom sedamdesetih prva ekipa „Jadrana“ je , najviše zbog problema sa novcem i neadekvatnim uslovima za treniranje, tavorila u sredini prvoligaške tabele, ali su tokom tog vremena blistale mlađe kategorije vaterpolista sa Škvera. Tako su 1973. godine u „Jadranove“ vitrine stigli trofeji omladinskog i pionirskog prvaka države osvojeni u Beogradu i Splitu, a sportskom kolektivu „Jadran“ je dodjeljeno najveće priznanje grada Oktobarska nagrada Herceg Novog. Svojim igrama u mlađim kategorijama nametnuli su se Zoran Mustur i Boro Mračević, koji su te godine uz još jednog Novljanina, Miodraga Pavlovića, odigrali prve utakmice u jugoslovenskoj A reprezentaciji.
1974. omladinska ekipa „Jadrana“ ponavlja svoj uspjeh i još jednom je prvak SFRJ u svojoj kategoriji, a 1976. godini pobjedom na završnom takmičenju u Herceg Novom, omladinci sa Škvera još jednom osvajaju naslov državnog prvaka. U 1977. godini „Jadranu“ stiže jedno od najvećih priznanja tadašnjeg sistema „Orden zasluge za narod sa zlatnim kracima“, dok u istoj godini omladinska ekipa osvaja drugo, a pionirska prvo mjesto na prvenstvima Jugoslavije za te kategorije i tada se definitivno potvrđuje status „Jadrana“ kao nepresušnog rasadnika vaterpolo talenata. Međutim, u seniorskoj konkurenciji nije se moglo opet napraviti mnogo više usljed nedostatka sopstvenog adekvatnog zatvorenog bazena i nemogućnosti zadržavanja svojih najboljih igrača u redove „Jadrana“.
U olimpijskoj 1980. godini iz „Jadrana“ u reprezentaciji Jugoslavije u Moskvi na Igrama nije bilo ni jednog vaterpoliste, iako je te godine Stanko Zloković bio najbolji golgeter sa 87 postignutih golova na 22 utakmice i uz Đura Savinovića proglašen za najboljeg igrača državnog šampionata. I sledeće godine je najbolji strijelac lige bio „Jadranov“, Stanko Zloković, koji je te 1981. i postavio novi rekord u broju postignutih golova – 108 u 21 utakmici. Može se reći da se u to vrijeme „Jadran“ vraćao u sam vrh jugoslovenskog vaterpola, a ekipa Stevo Spajić, Predrag Stanišić, Mićo Pavlović, Zoran Ivanovski, Veselin Ćuković, Mihailo Pečurica, Boro Mračević, Željko Andrić, Tomo Marin, Jovan Vavić, Miroljub Tomović, Zoran Mustur i Stanko Zloković, pod vođstvom Ratomira Pavlovića završila je četvrtoplasirana bez poraza na svom bazenu na Škveru, a na hercegnovskom hramu vaterpola „Jadranovi“ pioniri su 1983. godine još jednom osvojili prvo mjesto na državnom prvenstvu u svojoj kategoriji i to pobjedivši sve ostale ekipe, među kojima i tada favorizavane pionire „Partizana“. Konačno 1986. godine, „Jadran“ dobija sopstveni zatvoreni bazen u okviru Instituta „Dr Simo Milošević“ u Igalu.
Godine 1991. za direktora kluba dolazi Boro Mračević koji će ovu funkciju obavljati punih 21 godinu. Sa dolaskom Mračevića za direktora kluba kreće i ozbiljnija organizacija kluba, sa prvim stalno zaposlenim u kluba kao i pokretanje rada svih plivačkih i vaterpolo selekcija u klubu, što je i krunisano juniorskom titulom prvaka SRJ 1993 godine. U sezoni 1994/95 golgeter „Jadrana“ Stanko Zloković postaje trener I vaterpolo ekipe i u toj sezoni se po prvi put izborilo pravo nastupa u evropskim klupskim takmičenjima što predstavlja jedan od istoriskih uspijeha kluba. Za rad sa plivačima zadužen je istaktuti plivački trener Ivica Zuber, te na olimpijadi u Atlanti 1996 nastupa Jadranova plivačića Duška Radan.
Nakon prve takmičarske sezone u Evropi (1995/96) direktor kluba Boro Mračević za šefa struke dovodi trenera Petra Porobića iz tada šampionskog Bečeja, te njih dvoje zajedno kreću u stvaranje jednog novog Jadrana. Kreće se sa još ozbiljnijim i sistematizovanijim radom sa tada pionirima: Gojkovićem, Zlokovićem, Jokićem, Šćepanovićem koji će kasnije izrasti u velika vaterpolo imena kako kluba tako i nacionalnih selekcija. Nakon određenog vremena svojim dolaskom na mjesto predsjednika kluba, novljanin Milan Mišo Brajević, zajedno sa šefom struke i direktorom kluba dodatno ojačava kluba u čemu im veliku podršku i pomoć daje tadašnji podpredsjednik, a sadašnji predsjednik kluba Dr Đuro Marić, te se nakon 44 godine u sezoni 2002/03 šampionska titula vraća se na Škver. Veče šampiona odnosno veče slavlja na Škveru je jedan od najljepših trenutaka koje će pamtiti svi novljani i Jadranaši.
Na Skupštini kluba 2004. godine izabrano je novo rukovodstvo Jadrana na čije čelo tada dolazi novi predsjednik, dotadašnji podpredsjednik UO dr Đuro Marić. Nova uprava u sezoni 2004/2005 nastavlja sa dobrim vođenjem kluba i u nešto izmjenjenom sastavu “Jadran” uspijeva da odbrani duplu krunu u domaćem prvenstvu, a u Evro ligi Jadran ponovo ima zapaženu ulogu, stižemo do četvrtine finala najjačeg klupskog takmičenja Evrope. Mlađe kategorije takođe prate uspijehe, svojih klupskih seniora na domaćoj sceni, pa odličnim igrama izbijaju na sami vrh i drže apsolutni primat na crnogorskom omladinskom vaterpolo nebu. Jadran nije samo vaterpolo, a dobrim radom i vrhunskim rezultatima to potvrđuju i Jadranovi plivači koji u sezoni 2004-2005 osvajaju mnoštvo medalja na domaćoj i internacionalnoj sceni. U 2005. godini reprezentacija SCG osvaja i u seniorskoj i u mlađim kategorijama zlatne medalje na Svjetskim prvenstvima, na Evropskom prvenstvu kao i u Svjetskoj ligi.
U toj sezoni 2005/06, ponovo superiorno osvajamo duplu krunu u prvenstvu SCG i tako u istoriju ulazimo i kao prvi, posljednji i jedini šampion državne zajednice, dok u Evro ligi svoj put završavamo u osmini finala zahvaljujući do tada nezbilježenoj krađi na meču protiv Posilipa u Napulju, kada je Jadran imao čak 23 isključenja i meč završio sa sedam igrača, a ipak nije izgubio. Međutim nije se ni plasirao dalje, jer nam je bila potrebna pobjeda od dva gola razlike. Ljeta 2006. godine nastavlja se intezivan rada sa najmlađim kategorijama koje održavaju kontinuitet superiornog igranja protiv svojih vršnjaka na domaćoj vaterpolo sceni, pa tako od 5 organizovanih prvenstava Crne Gore naši mladi osvajaju prvo mjesto na čak četiri. Sve uspjeh vaterpolista na svim nivoima prate i plivači pa i u 2006. godini ponavljaju rezultate iz pretodnih perioda i ponovo na Škver donose ogroman broj medalja. I za 2006. godinu po ko zna koji put “Jadranov” član postaje najbolji sportista grada Herceg Novog, ovoga puta to je Nikola Janović. Dr Đuro Marić, sa podrškom direktora Bora Mračevića i ostalih članova uprave kluba nastavljaju svoju trasu na šampionskom putu Jadrana, međutim te godine se nastavlja šikaniranje našeg kluba na evropskoj sceni započeto u Napulju, prethodne sezone. Jadranu je van bazena oduzeto pravo da nastupi u najelitnijem evropskom klupskom takmičenju, iako je naša ekipa to pravo svojim igrama i prethodnim rezultatima izborila, ipak Jadran putuje svoj evropski put uspješnim igrama u okviru LEN Kupa. Plivački vaterpolo klub Jadran po ko zna koji put piše istoriju crnogorskog sporta, ovoga puta i u nezavisnoj Crnoj Gori osvajanjem prvog nacionalnog Kupa poslije obnavljanja crnogorske državnosti, i tako već na samom startu zauzima svoje zlatno mjesto u istoriji crnogorskog vaterpola i sporta.
U tim uspjesima ogromna je participacija Jadranaša, počevši od saveznog selektora Petra Porobića i njegovog pomoćnika Mirka Blaževića, preko aktuelnih članova kluba, Gojkovića, Janovića, Šefika, Prlainovića, Ivovića, Vukčevića, Radovića, do onih koji su otišli iz Jadrana: Zlokovića, Jokića, Udovičića i Nikića. Toga ljeta 2005. ponovo se akcenat stavlja na inteziviranje rada sa mlađim kategorijama, pa na Škveru škola plivanja i vaterpola, Jadranovi delfini, bilježi rekordan broj zainteresovanih polaznika. U tom periodu Jadran je proglašen za najuspješniji sportski kolektiv u SCG, kao i za sportskog junaka Crne Gore, a od COK-a biva proglašen za najbolju mušku ekipu u 2004. godini. Te nagrade prate i priznanja za jadranove igrače, pa su Predrag Jokić, koji je tada bio i najbolji sportista grada i Andrija Prlainović proglašeni za najboljeg, odnosno za najboljeg mladog sportistu Crne Gore. Istu stvar Jadran potvrđuje i u sljedećoj godini, ponovnim izborom za sportskog junaka Crne Gore i najbolju mušku ekipu, a najbolji sportista Herceg Novog u toj godini, Vladimir Gojković postaje i novi najbolji sportista Crne Gore. Potvrdu uspješnog rada klub dobija dvije godine za redom kroz najveće priznanje Herceg Novog – Oktobarsku nagradu, koja 2004. odlazi u ruke kolektiva, a 2005. u ruke trenera Petra Porobića. I u sljedećoj 2005-2006 sezoni Jadran pokazuje još jednu svoju veličinu – prvi je klub koji je poslije devedesetih angažovao hrvatskog internacinalca – u naše redove je došao iz Rijeke, Danijel Premuš.
Okosnica nove Crnogorske reprezentacije su bivši i sadašnji igrači Jadrana. Da je budućnost vaterpola u Herceg Novom izuzetno svijetla potvrđuju u februaru 2007 godine i naši kadeti, koji su na međunarodnom turniru u Splitu osvojili prvo mjesto u konkurenciji najboljih hrvatskih i crnogorskih klubova, a istog mejseca na tradicionalnom plivačkom Montenegro Kup Mimoza turniru, Jadranovi plivači i plivačice postavljaju nove crnogorske rekorde u skoro svim disciplinama u bazenu. Uporedo sa novim uslovima i uprava Jadana na čelu sa predsjednikom Marićem preduzima nove korake ka sređivanju klupskih prostorija i vraćanje kluba na Škver odakle je davne 1926. godine sve i poteklo. Osvajanje trofeja se nastavlja tako „Jadran“ u narednim sezonama 2007/08 i 2011/12 osvaja nacionalni KUP, a u sezonama 2008/09, 2009/10, 2011/12 titulu Državnog prveka u vaterpolu. U međuvremenu se formira Jadranska vaterpolo liga koja vaterpolo u regionu podiže na veći nivo te „Jadran“ u prve tri sezone sovaja dvije titile pobjednika Jadranske Lige u takmičenju koje okuplja najbolje klubove iz: Hrvatske, Crne Gore i Slovenije. U međuvremenu za prvog stratega kluba postavlja se Ivica Tucaka koji je sa ekipom Jadrana osvojio pet trofeja, a ostaće zapamćen trofej osvajača Jadranske Lige 2010/11 kada je ekipa Jadrana na final foru u rijeci pobjedila favorizovane ekipe Primorja i Juga. Uz već afirmisane igrače: Gojković, Zloković, Jokić, Šćepanović afirmišu se i mlađi od njih Vukčević, Ivović, Radović.
U 2010. godini ogromnim naporima predsjednika kluba Đura Marića pokreće se projekat koji su čekale generacije novljana i jadranaša – izgradnja novog bazena na Škveru. Dana 19.07.2012 svečano se otvara rekonstruisani bazen na Škveru, koji odlukom Skupštine kluba dobija ime po klubu „Jadran“ u čast svih generacija koje su prošle kroz klub i dijelile sa njim radost sportskih pobjeda i tugu sportskih poraza. Tog ljeta nakon Olimpijskih Igra u Londonu, najtrofejniji sportista kluba i omiljeni kapiten Vladimir Gojković završava svoju igračku karijeru, te preuzima mjesto šefa stručnog štaba kluba i sa mladom ekipom već nakon 4 mjeseca rada osvaja trofej pobjednika državnog KUP-a, koji je više nego ikad novski i jadranaški s obzirom da su od 19 osoba koji su učesvovali u njegovom osvajanju, igrači i stručni štab, 18 njih novljani. Mjesto prvog trenera Vladimir Gojković obavljao je sedam gdoina u kom periodu je osvojeno šest titula državnog prvaka i sedam titula nacionalnog Kup-a. U kontinuitetu Jadran predstavlja najbolju ekipu iz Crne Gore u regionalnom takmičenju sa konstantnim plasmanom na završni turnir koji okuplja najbolje četri ekipe regionalne lige. U sezoni 2016/17. osvaja se II mjesto u pomenutom takmičenju.
Za direkora kluba 2012. godine imenuje se Miloš Mračević koji nastavlja sa unaprijeđenjem funkcionisanja kluba, bazen Jadran i Herceg Novi postaju prepoznatljiva destinacija sportskog turizma. U periodu od 2012. pa do 2020. više od 20 inostranih reprezentacija, te više od 100 plivačkih i vaterpolo klubova sa svih kontinenata, posjetili su bazen Jadran i sproveli pripreme i takmičenja u Herceg Novom. Jadran je jedini sportski kolektiv koji je uspiješno pripremio, dobio i sproveo dva projekta finansirana sredstvima fondova EU, namijenjena mladim plivačima i vaterpolistima u Crnoj Gori. Intezivan rad sa mladim talentovanim vaterpolistima iz Herceg Novog daje rezultate i na međunarodnoj sceni, nakon godine pauze u nastupima u Evropskim klupskim takmičenjima (sezona 2012/13.) Jadran se vraća na Evropsku vaterpolu scenu. Konstantno se učestvuje u kvalifikacijama za Ligu Šampiona, u tri navrata se igra i sama Liga Šampiona – ligaški dio, u sezni 2016/17. dolazi se do polufinala Euro Kup-a, a u sezni 2018/19 do finala ovog takmičenja. Uslijed urušavanja krova bazena Instituta Igalo uzvratna finalna utakmica Euro Kupa se ne odigrava u Herceg Novom, već u Nikšiću u kojoj je ekipa Marseja iz Francuske bila bolja.
Nakon odličnih rezultata postignutih u kontinuitetu u Evropskim klupskim takmičenjima, dolazi do priznanja LEN-e za ista, te Jadran dobija specijalnu pozivnicu za drektno učešU ovom periodu i mlađe vaterpolo kategorije dominiraju domaćim takmičenjima, Kup-om i prvenstvom Crne Gore, te postižu izvanredne rezultate na reginalnom takmičenju Olimpijske Nade kao i na međunardnim vaterpolo turnirima. Plivačke selekcije klub postižu solidne rezultate na domaćim i međunarodnim plivačkim takmičenjima, te se 2019. i 2020. godine osvajaju titule ekipnog prvaka Crne Gore u plivanju. Iz razloga obaveza na funkciji selektora Crne Gore u vaterpolu, Vladimir Gojkvić napušta mjesto prvog trenera seniorske ekipe, na njegovo mjesto od sezone 2019/20. dolazi njegov pomoćnik, nekadašnji igrač i trener mlađih kategorija, Petar Radanović, a Gojković ostaje u klubu na mjestu šefa stručnog štaba. Pojavom virusa Covid 19, prekida se pomenuta takmičarska sezona u kojoj je osvojen Kup Crne Gore, a ekipa se u trenutku prekida sezone nalazila na četvrtoj poziciji u grupi, grupne faze Lige Šampiona što je obezbijeđivalo odlazak na završni turnir F8 koji iz istog razloga nije odigran. U toj sezoni Jadran je proglašen najuispiješnijom ekipom Prvenstva Crne Gore shodno postignutim rezultatima do prekida sezone.
Takmičarska sezona 2020/21 obilježena pandemijom Covid 19 bila je drugačija od ijedne prethodne. Takmičenja seniora, kao i mlađih vaterpolo selekcija i plivača su bila redukovana, takmičilo se manje nego ikada. Prva vaterpolo ekipa je zadržala apsolutni primat na domaćoj vaterpolo sceni osvanjanjem duple krune. Osvojena je deseta uzastopna titula pobjednika KUP-a i sedma uzastopna šampionska titula. Na Evropskoj sceni učestvovalo se kao i sezonu prije u najelitnijem takmičenju, ligi šampiona, koja je odigrana u izmjenjenom formatu, sve utakmice igrane su u gostima na turnirima po sisemu balona shodno epidemiološkim mjerama.